Kiến trúc La Mã chứa đựng những ý nghĩa đặc biệt của lịch sử

Kiến trúc La Mã hình thành từ rất sớm gắn liền với vị vua Etruscan. Sự kiện đánh dấu loại hình kiến trúc này bắt nguồn từ việc thành lập nước Cộng hòa trong 509 TCN. Nghệ thuật La Mã cổ đại được chia làm hai dòng chính. Đó là nghệ thuật của nước Cộng hoà và nghệ thuật của Đế chế La Mã (từ năm 27 TCN). Tất cả được thể hiện qua các phân khu tương ứng với các hoàng đế lớn hoặc triều đại vua chúa.

Nghệ thuật La Mã sẽ gồm những xu hướng kiến ​​trúc bao gồm hội họa, điêu khắc và khảm. Xu hướng nghệ thuật của các nghệ sĩ La Mã là họ thường lấy các vị thần La Mã lầm cảm hứng. Và phần lớn các tác phẩm điêu khắc Hy Lạp từ xưa cho đến nay. Phần lớn các tác phẩm nghệ thuật là nằm ở dưới dạng bản in bằng đá cẩm thạch Roman. Những nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng nghệ thuật La Mã là một tác phẩm mô phỏng rất sáng tạo. Các tác phẩm đều dựa nhiều vào mô hình của Hy Lạp. Trong số đó có truscan, có nguồn gốc Italy, và ngoài ra còn có các văn hóa thị giác của Ai Cập.

Kiến trúc La Mã chứa đựng nhiều dấu ấn của thời gian

Cột trụ, mái vòm, vật liệu bê tông, thiết kế khu dân cư chú trọng chức năng… Đây là những chi tiết biểu tượng đặc trưng kiến trúc La Mã. Người La Mã cổ đại không phát minh kiến trúc cột trụ mà thừa hưởng từ nền văn minh Hy Lạp trước đó. Tuy nhiên phải đến thời của đế chế La Mã. Kiến trúc này mới đạt đến độ đỉnh cao. Bởi vì khi đó mới xuất hiện tại nhiều công trình nổi tiếng còn trụ vững đến ngày nay.

Trong hình là đền Pantheon (Rome, Italy) xây dựng vào khoảng 118-126 sau Công nguyên. Đây chính là biểu tượng cho tư duy kiến trúc đỉnh cao và sự phồn thịnh thời La Mã. Phía trước đền là hàng hiên với cột trụ bằng đá hoa cương xám. Với đỉnh cột kiểu Corinth, trụ cột bằng đá cẩm thạch trắng. Bên trong đền là mái vòm hình bán cầu đường kính 43,44m. Đây là mái vòm tự nâng đỡ (không có cột trụ nào chống đỡ) lớn nhất từ trước đến nay trên thế giới. Để giảm trọng lượng của mái vòm. Tất cả các khối bê tông được trộn với đá nham thạch.

Trên đỉnh có một vòng tròn đường kính 8,92m một phần cũng để giảm trọng lượng. Và mặt khác đây là chỗ duy nhất đưa ánh sáng vào đền. Từ đó tạo luồng sáng huyền bí được ví như “đồng hồ mặt trời khổng lồ thành Rome”. Chịu tải cho mái vòm khổng lồ này là tường dày đến 6,2m. Kiến trúc cột trụ đan xen cửa vòm còn thấy ở Đấu trường Colosseum (Rome, Italy). Xây dựng vào khoảng năm 70-80 sau Công nguyên. Với kết cấu vững chắc giúp công trình được trọng dụng trong 500 năm. Ngoài đấu trường, công trình còn dùng làm nơi biểu diễn công chúng. Cụ thể là sau thời Trung cổ trở thành nhà ở, cửa hàng, nhà thờ, pháp trường…

Những công trình kiến trúc La Mã thường bắt nguồn từ đá

Đấu trường sử dụng đến 100.000 khối đá travertine liên kết bằng 300 tấn vòng kẹp sắt. Vòng cột trụ xen kẽ cửa vòm giúp công trình tự nâng đỡ. Với khối lượng đồ sộ của chính mình và có thể chứa được đến 80.000 người. Mỗi chi tiết bên trong công trình đều phải đáp ứng chức năng chứa đến 80.000 người. Công trình nhằm để tổ chức các trận đấu, biểu diễn trước công chúng. Phía dưới sàn gỗ là một hệ thống phòng ốc và lối đi phức tạp dành cho các loài dã thú. Ngoài ra còn để chứa những trang thiết bị phục vụ cho các trận đấu. Xung quanh khán đài hình elip là 80 lối đi tỏa ra từ khu vực trung tâm. Từ đó giúp tạo luồng di chuyển thông thoáng cho hàng chục nghìn người.

Nền văn minh La Mã cũng được xem là cái nôi của mô hình chung cư hiện đại. Từ thời cổ đại, đế chế La Mã đã xây dựng khu dân cư kết hợp thương mại nằm ở vị trí chiến lược.Trong ảnh là thành phố cổ Tipasa hiện thuộc địa phận ven biển miền trung Algeria. Bao bọc thành trì này là bức tường dài 2.300 mét. Bên trong chia thành các khu nhà ở kiên cố và nhiều công trình công cộng

Kiến trúc của người dân La Mã sử dụng thường ngày rất đơn giản

Hầu hết cư dân La Mã xưa sống trong nhà cửa thiết kế đơn giản. Nhiều người sống trong những công trình nhà cao tầng với mỗi ô là một hộ gia đình sinh sống. Triết gia Cicero có đến 7 “căn hộ” kiểu này. Trong khi đó giới nhà giàu chuộng mô hình villa. Ví dụ trong ảnh là dinh thự Villa Adriana của hoàng đế Halian (thế kỷ II sau Công nguyên). Kiến trúc La Mã trong công trình dân dụng thể hiện rõ nét với cột trụ, mái vòm. Với tất cả 30 ô ngăn thành 30 phòng với chức năng riêng biệt. Tầm nhìn từ mỗi phòng hướng ra dòng sông nhỏ, khu vườn tạo quang cảnh đẹp mắt cho nhà vua. Hiện công trình này được xếp vào danh sách di sản thế giới. Công trình này thuộc địa phận miền trung Italy

Sở dĩ người La Mã có thể sống thành cụm khu dân cư rộng lớn là nhờ mô hình cầu dẫn nước. Hay còn gọi là thủy lộ, giúp đưa nước đến từng ngóc ngách trong đô thị. Thủy lộ cao nhất vẫn còn tồn tại đến ngày nay là cầu Pont du Gard (Pháp). Cầu cao gần 49m, dài 50km, từng chở 200.000 khối nước mỗi ngày.

Nguồn: vnexpress.net